Dengbêj Ehmedê Xî: Dengbêjlik toplumla iç içedir
BİLAL GÜLDEM
BATMAN (DİHA) - Kürdistan'da nesilden nesile aktarılarak gelen dengbêjlik kültürü, kendisini toplumsal gelişmelere uyarlayarak sürdürüyor. Dengbêj Ehmedê Xî, toplumun gündelik hayatıyla dengbêjliğin iç içe olduğunu hatırlatarak, son eserini özyönetim alanlarındaki direniş üzerine söylediğini belirtti.
Kürdistan'da yüzyıllardır süre gelen dengbêjlik kültürü, varlığını nesilden nesille aktararak kendisini yeniliyor. Kürdistan'ın neredeyse bütün kentlerinde halkın kulak verdiği dengbêjler, Mala Dengbêjan adı altında oluşturulan mekanlarda bir araya gelerek bu kültürü yaşatıyor. Dengbêjlik bir yandan sese biçim ve hayat verirken bir yandan da günlük yaşanmış hadiseleri, güncel gelişmeleri, aşkları, ölümleri, ağıtları ve halkın mücadelesi ile şekilleniyor.
Xî'nin hikayesi Erîvan radyosuna dayanır
Batman Dengbêj Evi bünyesinde çalışmalarını yürüten Dengbêj Ehmedî Xî, denbêjliğe Êrîvan Radyosu'nun aracılığıyla 12 yaşlarında tanıştığını ve çok etkilendiğini dile getiriyor. Duyduğu her klamin dikkatini çektiğini vurgulayan Xî, özellikle yaşlı insanlarla yaptığı sohbetlerden çok yararlandığını belirtiyor. Dengbêjliğin aynı zamanda toplumsal olaylara karşı her zaman duyarlı olduğunu, yaklaşık 20 yıldır Kürt toplumunun yaşamı ile ilgili klamlar söylediğini anlatan Xî, dengbêjliğin kendisi için bir yaşam biçimi olduğunun söylüyor. Xî, duygularını ancak bu yolla aktarabildiğini de sözlerine ekliyor.
'Dengbêjlik toplum yaşamıyla iç içedir'
Dengbêjliğin duyguları yansıtmak için bir araç olduğunu, klamlar söyleyerek ancak rahatladığını da sözlerine ekleyen Xî, "Dengbêjlik toplumun yaşamı ile iç içedir. Fakat içinde olduğumuz süreçte gençlerimiz, çocuklarımız, kadınlarımız katlediliyor, yaşadığımız yerler talan ediliyor. Bu yaşananlar bizi de etkiliyor, hissettiklerimizi toplumla tam olarak paylaşamıyoruz. Dengbêjlik yüzde yüz toplumla bağlantılıdır" diye konuştu.
Öz yönetim direnişlerini klamlaştırdı
Yaşanmış ve güncel olayları harmanlayarak, söylediği klamları ile tanınan Xî, son eserini barışa adayarak, öz yönetim alanlarında sürdürülen direniş üzerine dillendiriyor.
Dengbêj Ehmedê Xî kimdir?
Xî, 1974 yılında Diyarbakır'ın Kulp ilçesine bağlı Mahmetka Köyü'nde dünyaya geldi. 1981 yılında ailesiyle beraber Batman merkeze yerleşen Xî, küçük yaşlarında dengbêjliğe merak sarar ve 20 yaşlarından bu yana dengbêjlik yapıyor.
(dm/sd)
